11 Ocak 2014 Cumartesi

Kripton

Asal gazlardan bir element. Kr Kimyasal sembolüyle gösterilir. Atmosferin hacimce milyonda birini teşkil eder. İlk olarak 1898 yılında W.Ramsay ve arkadaşları tarafından helyum, neon, argon ve ksenon ile birlikte, oksijen elde etmek maksadıyla, havanın sıvılaştırılıp damıtılması ameliyesi (işlemi) sırasında elde edildi

Özellikleri: Atom numarası 36, atom ağırlığı 83,8’dir. İzotoplarının havadaki bolluk sırasına göre kütle numaraları şöylece sıralanır: 84, 82, 83, 80, 78. Radyoaktif izotoplar uranyumun bölünmesiyle elde edilir. Kripton diğer asal gazlar gibi kimyasal olarak inaktiftir. Son yörüngesinde (N tabakası) 8 elektron (4s 2 , 4p 6 ) bulunur. Keza atomal halde bulunur. 0°C’de ve 1atmosfer basınç altında yoğunluğu 3,743 gram/litre’dir. Sıvı halde yoğunluğu 2,6 g/ml’dir. Erime noktası -157°Cve kaynama noktası da -153,2°C’dir. Kritik sıcaklığı -63,77°C ve kritik basıncı da 54,18 atmosferdir. İyonlaşma potansiyeli oldukça yüksektir (14,02 volt).

Bileşikleri: 1962 yılında ksenon florürün keşfinden sonra diğer asal gazların da benzer bileşiklerinin yapılması teşebbüslerinde bulunuldu. Nitekim kripton ve florun elektrik deşarjıyla reaksiyonundan kripton tetraflorür (KrF 4 ) elde edildi. Bu bileşik beyaz renkli bir katı olup, oda sıcaklığında birkaç saatte bozunur. Kriptonun bundan başka yine az kararlı ve zayıf Van der Waals kuvvetleriyle meydana gelen

bazı bileşikleri daha vardır. Bunların içinde en mühim üç tanesi şunlardır: Hidratı, Kr, n H 2 O(n=5 veya 6'dır), fenol bileşiği, Kr. C 6 H 5 OH ve 3 C 6 H 4 (OH) 2 .0,74 Kr formülüyle gösterilen ve hidrokinonun kripton

ile doyurulmuş suda, yüksek basınç altında kristallendirilmesiyle elde edilen bileşik.

Kullanılışı: Kripton gaz tüplü lambalarda kullanma sahası bulur. Bundan başka çok parlak fakat oldukça kısa süreli ışık isteyen yerlerde (fotoğraf çekimi) kullanılır. Eğer floresan lambalarda argonun yerine kripton ve ksenon birlikte konup kullanılırlarsa bu taktirde lambanın tesiri ve ömrü artar. Fakat bu arada fiyatı da yükselir. Bundan başka uzay aracı ve madenci lambalarında da kullanılır.