Tellür

Gümüş beyazlığında, yarı metal bir element. Te sembolüyle gösterilir

Bulunuşu ve elde edilişi: Tabiatta çok az bulunan elementlerdendir. Metal sülfür minerallerinde az bir oranda bulunur. Önemli mineralleri olmayan tellürün başlıca iki minerali silvanit AgAuTe ve hessit

Ag 2 Te’dir.

Tellur, bakırın saflaştırılmasından meydana gelen anot çamurundan elde edilir. Bu çamurda eser miktardan % 8’e kadar varan bir nispette tellür bulunur. Bakır elde edildikten sonra kalan çamurdan

tellür, tellüröz asidi, H 2 TeO 3 şeklinde çöker. H 2 TeO 3 kostik sodayla çözündürüldükten sonra

elektrolizle elementel tellür ele geçer. Tellür bundan başka altın ve gümüş sülfürlerin yakılmasından çıkan baca tozlarından ve sülfürik asit üretiminde kurşun odalardan elde edilir.

Özellikleri: Tellür, oksijen ailesi elementlerinden olup, peryodik tabloda VIA grubunda bulunur. Oksijen, kükürt ve selenyumdan daha metal karakterli olmasına rağmen bir yarı metaldir. Aynı zamanda bir yarı iletkendir. Atom numarası, 52, atom ağırlığı 127,61’dir. Elektron dizilişi (Kr) 4d 1 0 5 s 2 5p 4 şeklindedir. Bileşiklerinde -2, 4+, ve 6+ değerliklerini alabilmektedir. Atom ağırlıkları 120Te’den başlayıp, 130Te’a varan 8 tane kararlı izotopu vardır. Erime noktası 452°C, kaynama

noktası 1390°C’dir. Kimyasal reaksiyona girdiği sıvılar hariç hiçbir sıvıda çözünmez.

Kullanılışı: Tellür çelik ve bakıra katılır. Kurşuna katıldığında da sertlik ve mukavemetini arttırır. Bundan başka tellür, yarı iletkenlerin ve termo elektrik alaşımların üretiminde kullanılır. Tellürditiyokarbomat bileşiği halinde merkaptobenzotiyazolla beraber, butil kauçuğu imali için bilinen en iyi hızlandırıcıdır.

Sözlükte "tellür" ne demek?

1. Atom numarası 52, atom ağırlığı 127,60, yoğunluğu 6,25 olan, 450°c'de ergiyen, mavimtırak beyaz renkte bir element, simgesi te.

Tellür kelimesinin ingilizcesi

[Tellur] n. tellurium, rare crystalline element (Chemistry)
n. tellurium
Köken: Fransızca

Kaynak: http://tellur.nedir.com/#ixzz2q7sVBavb

Periyodik çizelgenin VI A grubunda yer alır. 2,4 ve 6 değerliktedir. Tellür ilk kez 1782′de Müller von Reichenstein tarafından Transilvanya altın madenlerinde bulundu. 1798′de bu madeni inceleyen Klaproth tarafından adlandırıldı. Atom kütleleri 115-135 arasında değişen yirmi bir izotopu bilinir. Doğal tellür sekiz izotoptan oluşur.

Sembolü: Te
Atom Numarası: 52
Atom Ağırlığı: 127.60
Elemet serisi: Yarı Metal

Maddenin Hali: Katı
Görünümü: Gümüşi gri

PERİYODİK TABLO

Kristal durumundaki tellür, gümüş beyazı renginde, arıyken metalik parlaklıkta, kırılgan ve kolaylıkla toz durumuna gelebilen bir elementtir. Kimyasal özellikleri bakımından kükürt ve selenyuma benzer. Bileşikleri bu iki elementin bileşikleriyle eşbiçimlidir. Hidrojenle birleşerek tellürlü hidrojeni (hidrotellürik) verir. Madenlerle tellürürleri oluşturur. Hava temasında ısıtıldığında tutuşur ve beyaz tellür dioksit (TeO₂) dumanları yayarak mavi bir alevle yanar. Ayrıca halojenlerle enerji vererek birleşir. Erimiş tellür demiri, bakırı ve paslanmaz çeliği aşındırır. Tellür katılmış bakırın ve paslanmaz çeliğin işlenmesi kolaylaşır. Tellür katılmış kurşunsa dayanıklılık ve sertlik kazanarak sülfat asidinden daha az etkilenir. Doğada rastgele dağılmış olarak bulunan tellür, ticari amaçla blisten bakırın elektrolizle arılaştırılması sonucunda ortaya çıkan anot çamurunda, en çok Kanada, Peru ve Japonya’da elde edilir. Zehirli olan bileşiklerinin dikkatli kullanılması gerekir. Ayrıca tellürün 1 m3 havada 0.01 mg’den daha az bile bulunsa bunu soluyan insanların nefeslerinin uzun süre çok pis koktuğu bilinir (tellür soluğu).